TRANSPORT IX: De 57 van Breendonk

© AGR-Vreemdelingenpolitie / DGOS-Brussel

Transport IX telt 1000 personen: 498 mannen en 502 vrouwen tussen 1 en 78 jaar oud. Voor het eerst worden alle gedeporteerden onder dwang naar de Dossinkazerne overgebracht. 20% van hen -191 om precies te zijn- zijn kinderen jonger dan 15.  De eersten op de lijst zijn de 279 mannen, vrouwen en kinderen die nog opgepakt werden tijdens de razzia in Brussel in de nacht van 3 op 4 september. Ze werden niet ingeschreven op het vorige konvooi aangezien transport VIII al aan zijn maximum capaciteit zat.

Zevenenvijftig gevangen van het kamp van Breendonk worden op 4 september 1942 overgebracht naar de Dossinkazerne. Ze nemen de nummers 639 tot 688 in op Transportliste IX.

De lijst van Transport IX met de eerste Joodse gevangen uit Breendonk © DGOS-Brussel

De naam van Ernst Mayer, nummer 639, wordt doorgehaald. Hij wordt als Joodse nazi vrijgesteld van deportatie en zal de eerste Joodse “chef” van de Dossinkazerne worden.

Ernst Mayer wordt door de Sipo-SD vrijgelaten op 19 mei 1943 wegens diensten aan de Duitsheid in de Ostmark (Oostenrijk).
© AGA-Vreemdelingenpolitie Brussel — © DGOS-Brussel

Om Transport IX ‘vol te krijgen’, organiseert men in Antwerpen een nieuwe razzia die 326 gedeporteerden oplevert.

De passagierstrein verlaat Mechelen op 12 september en komt op 14 september aan in Auschwitz-Birkenau, na een tussenstop in Kosel. Mannen tussen 15 en 50 moeten daar de trein verlaten en worden als dwangarbeiders in de werkkampen tewerkgesteld voor de firma Schmelt in Opper-Silezië (vooral rond Sakrau en in Blechhammer). De meeste “Breendonkenaren” worden echter overgebracht naar Auschwitz-Birkenau. We vinden sporen terug voor 18 van hen bij de inschrijvingsnummers van het kamp (nummers 63 531 tot 63 575) en bij de overlijdensaktes van het kamp.

Nom Prénom Date naissance Lieu naissance Date de décès Acte de décès
SZUREK Alter 1899.07.14 Warschau 1942/09/17 42/31 272
HARTMANN Mandel 1903.03.07 Zagorce 1942/09/30 42/33 724
BERLINERBLAU Marc 1881.02.05 Cherson 1942/10/03 42/34 026
TASZMAN Juda 1908.09.14 Warschau 1942/10/09 42/34 773
KOOPMANN Hans 1905.01.30 Düsseldorf 1942/10/09 42/34 801
TROMMER Benno 1895.07.01 Cernauti 1942/10/13 42/35934
SYLT Albert 1912.03.18 Wien 1942/10/17 42/36281
KRIBUS Abram 1893.01.01 Litzmannstadt 1942/10/17 42/36358
KUPERSZMIDT Hil 1896.12.22 Szydlowiec 1943/01/11 43/01404

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Het overlijden van Alter Szurek, gedeporteerd op 43-jarige leeftijd, is het eerste van de groep van 57 uit Breendonk waar we een spoor van terugvinden. Deze chirurg-tandarts bezwijkt na slechts drie dagen onder de extreme omstandigheden in het kamp.

© ARA-Vreemdelingenpolitie-Brussel

 

 

 

 

 

 

 

Hil Kupferschmidt, gedeporteerd op 45-jarige leeftijd, komt om in Auschwitz bijna 5 maanden na zijn aankomst.

© AGR-Police des Étrangers-Bruxelles

Slechts 30 personen gedeporteerd van transport IX zijn bij de bevrijding in 1945 nog in leven. Zeven van hen komen uit de groep van Breendonk. Ze overleven de dodenmarsen van Auschwitz of haar zusterkampen naar Mauthausen, Dachau, Natzweiler of Flossenburg. Daar worden ze in april of mei door Amerikaanse troepen bevrijd.

Zeven van de 57 “Breendonkenaren” overleven de deportatie en zijn zo oververtegenwoordigd in de groep van 30 overlevenden van transport IX. Dit in schril contrast met de 970 gedeporteerden die werden uitgemoord.