Search
Vader Lipman en dochter Gertrude werden uit Duitsland uitgewezen. Ze werden allebei vanuit de Dossinkazerne in Mechelen naar Auschwitz-Birkenau gedeporteerd. Ze overleefden het niet.
Gertrude Pakula werd geboren op 27 september 1922 in Kaiserslautern (Duitsland). Ze werd samen met haar vader Lipman Pakula uit Duitsland uitgewezen en moest voor 8 juli 1939 het grondgebied verlaten. Op 10 juli 1939 kwamen ze van Kaiserallee 41 in Aken aan in Antwerpen. Daar gingen ze wonen op Korte Kievitstraat 17. Gertrude kreeg geen visum maar een reiswijzer model B toegekend die geldig was tot 15 augustus 1939. Ondertussen verhuisde ze naar Simonsstraat 10. In november 1939 schreef ze zich in het vreemdelingenregister in.
In mei 1940 viel nazi-Duitsland België binnen. Lipman en Gertrude gehoorzaamden de anti-Joodse wetten van het bezettingsbestuur. Op 18 december 1940 schreven ze zich in het gemeentelijk Jodenregister van Antwerpen in. Tussen 21 december 1940 en 12 februari 1941 kwamen 3.401 Antwerpse vreemdelingen – in regel vooral Joden – op bevel van de Duitse bezetter in de provincie Limburg toe. Zij werden verdeeld over 43 dorpen en steden en dienden in het gemeentehuis van de lokaliteit waar ze werden ondergebracht, dagelijks voor aanwezig te tekenen. Aangezien Gertrude eind 1940 – begin 1941 in Herk-de-Stad woonde, is zij waarschijnlijk één van die 3.401 Antwerpse uitgewekenen. Nadien kwam zij terug naar Antwerpen en vestigde ze zich op Plantin en Moretuslei 86. Daar woonde ze in loondienst bij de familie Reichman-Grunspan. Benjamin Reichman was een diamanthandelaar en nam Gertrude in dienst als kindermeid.
Toen in augustus 1942 de “evacuatie” van de Joden begon, werd Gertrude op transport II gezet. Ze ging in op het Arbeitseinsatzbefehl, het tewerkstellingsbevel dat door de Sipo-SD werd uitgevaardigd. Als ‘arbeidsplichtige’ werd ze opgeroepen naar het verzamelkamp van Mechelen om nadien gedeporteerd te worden. Transport II vertrok uit Mechelen op 11 augustus en kwam op 13 augustus aan in Auschwitz-Birkenau. Slechts drie gedeporteerden op deze trein overleefden drie jaar gevangenschap. Gertrude was geen van hen.
Gertrudes vader, Lipman Pakula, werd twee weken later gedeporteerd met transport V. In tegenstelling tot Gertrude ging Lipman niet in op het Arbeitseinsatzbefehl maar werd hij gearresteerd. De omstandigheden van zijn arrestatie zijn ons niet bekend. Transport V vertrok vanuit de Dossinkazerne in Mechelen naar Auschwitz-Birkenau op 25 augustus 1942. Het lot van Lipman is ons onbekend. Hij overleefde niet.
Info publicatie:
ADRIAENS Ward, STEINBERG Maxime (e.a.), Mecheln-Auschwitz, 1942-1944. De vernietiging van de Joden en zigeuners van België, 4 delen (deel 1), Brussel, 2009.
