Gezin Wyman-De Vrede

Aaron Wyman werd geboren op 24 januari 1890 in Den Haag. Op 21 september 1910 registreerde hij zich bij het regiment Grenadiers en Jagers van het Nederlandse leger. Aaron werd tijdens de Eerste Wereldoorlog, waarin Nederland neutraal bleef, in augustus 1917 overgeplaatst naar het 47^e bataljon landweer-infanterie in het landweerdistrict Bergen op Zoom. Van begin 1917 tot eind 1918 woonde Aaron afwisselend in Nederland en België. Op 22 januari 1919 vestigde hij zich op Eloystraat 47 in Anderlecht.

Op 9 juni 1920 trouwde Aaron in Sint-Gillis met Rica de Vrede. Zij werd geboren op 13 september 1888 in Anderlecht en woonde voor hun huwelijk op Waterloosesteenweg 224 in Sint-Gillis. Twee jaar later, op 27 oktober 1922, werd hun eerste en enige kind, Isidore Isaac Wyman, geboren. Het gezin Wyman-De Vrede verhuisde op 5 september 1933 naar Vorst waar ze woonden op Jules Francquistraat 30. Aaron was portier, Rica huisvrouw. Zoon Isidore vroeg op 8 november 1938 de Belgische nationaliteit aan. Exact drie maanden later, op 8 februari 1939, werd zijn verzoek ingewilligd. Begin maart 1939 werkte Isidore voor Fischer Frères, een joodse onderneming in de textielindustrie.

In mei 1940 viel Nazi-Duitsland België binnen. Het gezin Wyman-De Vrede gehoorzaamde de anti-Joodse wetten van het bezettingsbestuur. Vader Aaron schreef zich samen met zijn vrouw Rica en zoon Isidore op 22 december 1940 in het Jodenregister van Vorst in.

Aaron en Rica werden op 22 januari 1943 in de Dossinkazerne ingeschreven op de lijst van transport XX onder de nummers 195 en 196. Transport XX was in menig opzicht uitzonderlijk. Aangezien de Joden sinds de herfst van 1942 massaal onderdoken, liep de samenstelling van het transport grote vertraging op. Het duurde zo 92 dagen tot de inschrijvingen voor dit konvooi afgesloten werden. Transport XX was ook bijzonder door zijn ontsnappingen: 233 gedeporteerden ontkwamen uit de trein, mede door de enige in Europa bekende reddingsactie uitgevoerd op een deportatietrein die Joden naar een vernietigingscentrum voerde. Aaron en Rica ontsnapten niet en werden verder meegevoerd naar Auschwitz-Birkenau. Daar werden ze vermoord. De datum en precieze plaats zijn ons niet bekend.

Tot september 1943 waren Joden met de Belgische nationaliteit gevrijwaard van deportatie, op voorwaarde dat ze de verordeningen waarin het statuut van de Joden werd vastgelegd, respecteerden. In de nacht van 3 op 4 september 1943 werd er echter een laatste grote razzia gehouden, die bewust gericht was op Belgische Joden. Minstens 577 van hen werden die nacht gearresteerd waaronder ook Isidore. Hij werd op transport XXIIB gezet onder het nummer 107. Dit konvooi onderscheidde zich van de vorige transporten door de letter B voor Belgisch. Transport XXIIB vertrok samen met transport XXIIA op 20 september 1943 vanuit de Dossinkazerne in Mechelen richting Auschwitz-Birkenau waar het op 22 september 1943 aankwam. Ook Isidore overleefde de oorlog niet.

Info publicatie:

ADRIAENS Ward, STEINBERG Maxime (e.a.), Mecheln-Auschwitz, 1942-1944. De vernietiging van de Joden en zigeuners van België, 4 delen (deel 1), Brussel, 2009.