Search
Op 15 januari 1944 vertrekt transport 23 vanuit de kazerne Dossin in Mechelen richting Auschwitz. De tijd van grote transporten is voorbij, vele joden zijn immers ondergedoken of gevlucht. De 659 mensen die deel uitmaken van het konvooi zijn bijna allemaal opgepakt na een jacht op joden of na verklikkingen.
In kazerne Dossin beginnen ze de lijst van transport 23 samen te stellen op 22 september 1943 en pas na 112 dagen wordt de lijst beëindigd op 10 januari 1944. Op dat moment staan 344 mannen en 315 vrouwen geregistreerd. Bij dit transport wordt eveneens een lijst van ontsnapten uit vorige treinen toegevoegd, die tijdens de reis extra in de gaten worden gehouden. Op 15 januari 1944 vertrekt het zigeunertransport samen met transport 23. Transport Z is de enige deportatietrein georganiseerd vanuit Mechelen naar Auschwitz. Beide transporten vertrekken samen maar worden gescheiden gehouden. Onderweg wagen vijf personen uit transport 23 een ontsnappingspoging, die helaas onsuccesvol was. Eén vrouw overleed aan schotwonden, de andere vier personen worden gevat en op een later transport gezet.
Aan boord van transport 23 zat Henri Sonnenbluck, een zestienjarige scholier, samen met zijn moeder Chana. Vader Wolf Sonnenbluck (°26 juli 1895, Budziwoj) en moeder Chana Malka Insel (°26 oktober 1901, Kolbuszowa) zijn Poolse joden die naar België migreerden. In 1926 lieten ze eerst hun huwelijk bezegelen door een Rabbijn en een maand voor de geboorte van hun eerste zoon trouwde het koppel voor de Belgische wet. Hun eerste zoon, Henri, wordt geboren op 20 februari 1927 in Borgerhout, Antwerpen. Twee jaar later krijgen de ouders een tweede zoon Mayer (°25 november 1929, Borgerhout). Het gezin heeft de Poolse nationaliteit en zijn niet strikt religieus.
Wanneer het Duitse leger België binnen valt op 10 mei 1940, vlucht het gezin naar Noord-Frankrijk maar ze worden gearresteerd en keren terug naar Antwerpen. Vader Wolf wordt in juni 1942 gearresteerd en met transport XVI op 31 oktober 1942 gedeporteerd naar Auschwitz, de rest van het gezin is ondergedoken in Hoboken. In november 1943 wordt het gezin gearresteerd en naar Mechelen gebracht. Henri zou zijn broer nooit meer terugzien. Hij wordt herenigd met zijn moeder op transport 23. Tijdens de reis poogde hij te ontsnappen door een opening te zagen in de beestenwagon, dat werd echter tegengehouden door medegevangenen die vreesden voor represailles van de SS. Bij aankomst in Auschwitz wordt moeder Chana onmiddellijk vergast. Henri, zestien jaar oud, kon ontsnappen aan een onmiddellijke dood door de tewerkstelling. Hij komt als werkkracht terecht in Buna-Monowitz, het derde grote werkkamp in Auschwitz.
Deportatielijst van transport 23 waarop Chana Malka Insel en Henri Sonnenbluck geregistreerd staan onder de nummers 371 en 372.
Door de opmars van de geallieerden, beslisten de Duitsers om Auschwitz te ontruimen in januari 1945. Henri en de andere gevangen werden op dodenmars gestuurd en opnieuw gevangengezet in het concentratiekamp Mauthausen in Oostenrijk. Daar wordt hij begin mei 1945 bevrijd door het Amerikaanse leger. Ondanks zijn slechte lichamelijke toestand wilde Henri onmiddellijk naar België terugkeren.
Na de oorlog vestigde Henri zich in Brussel waar hij als typograaf werkte bij een drukkerij. Op 26 juli 1945 trouwde hij met Sara Arbuz (°25 juni 1929, Antwerpen), een Belgische van Poolse afkomst. Henri kon pas in 1948, 21-jarige leeftijd, de procedure opstarten om een Belgische nationaliteit te verkrijgen. Hij blijft de rest van zijn leven in België wonen waar hij zijn carrière verder uitbouwde als medewerker bij een Belgische communistische krant en daarna in een opleidingscentrum in Brussel. In 1990 publiceerde hij zijn verhaal in het boek J’avais 16 ans à Aushwitz waarna hij lezingen gaf over zijn ervaringen. Het levensverhaal van Henri Sonnenbluck is bewaard voor latere generaties dankzij zijn gepubliceerde mémoires en interviews afgenomen in 2005 door Johannes Blum in Brussel.
